Kiểm soát cảm xúc là điều mà rất cần thiết. Nó sẽ giúp bạn dễ thành công hơn trong công việc và hạnh phúc hơn trong cuộc sống. Vậy làm cách nào để kiểm soát cảm xúc.
Đừng nhượng bộ cảm xúc. Một trái tim quá nhạy cảm là thứ tài sản bất hạnh trên mặt đất không vững chắc này (Johann Wolfgang von Goethe)
Có người nói “Người nghèo là người dễ tổn thương, rất nhạy cảm với những gì mình không có”
Người khác nói “Người ngu là người dễ tự ái, phản ứng với những ai giỏi hơn mình”
Lại nói “Bạn rất dễ nổi nóng nếu ai xúc phạm đến nhân phẩm đang hồi phục của mình”
Và ý kiến khác “Người thấp cổ bé họng, không có quyền lực lại càng cảm thấy xã hội không công bằng”
Một góc nhìn khác “Người thiếu lập trường, thiếu bản lĩnh thường cảm thấy xung quanh chèn ép mình, coi thường mình”
Các cặp fall in love “Họ chỉ thấy người yêu trong mắt, mọi ý kiến trái chiều khác đều không lọt tai”
…
Tôi không đồng ý với suy nghĩ tiêu cực, nhưng tôi cảm thông với cách mà mọi người đang suy nghĩ. Cách mà họ đang tự tạo cho bản thân.
Tại sao Bạn lại dễ bị tổn thương, dễ buồn, dễ nóng nảy? Tại sao tim cứ mãi nhói lên trong những khoảnh khắc không như ý muốn? Tại sao Bạn lại có thể trả đũa và gây cho người khác nỗi đau giống y như Bạn?
Tại sao mỗi lần tức giận hoặc buồn phiền, dưới đan điền (dưới vùng rốn) có một luồng khí xông lên trên bụng, tưng tức, bụng như sôi sục. Người nóng lên, đổ mồ hôi, não trở nên căng như dây đàn, cảm xúc dâng trào, miệng run run, tay chân mất kiểm soát, … Giận sôi máu, nổi điên, tức mình, nóng ruột, đỏ mặt tía tai, dựng tóc gáy, … chính là những từ khóa chứng tỏ Bạn đang tự sản xuất hormone gây stress (Andrenalin hay còn gọi là Epinephrine). Nếu cơ thể Bạn dư cholesterol xấu (LDL) thì việc tai biến mạch máu não, đột quỵ sẽ nhanh chóng được diễn ra hơn. Ngoài ra, các bệnh mãn tính sẽ xuất hiện như đau bao tử, ung thư. Buồn hơn là mất ngủ, sơ gan, nám- sạm da, tóc rụng và bạc, bla bla bla, …
Tại sao mỗi lần vui, hưng phấn quá đà, Bạn luôn cảm giác lâng lâng, không điều khiển được bản thân? Nhiều đôi bạn trẻ rơi luôn vào vòng mê mị, không có lối về?
Làm sao để KIỂM SOÁT CẢM XÚC?
Cuộc sống thế nào mới là đáng sống?
Mọi việc như ý muốn. Một đường thẳng tắp đến thành công. Những người Bạn quen đều tử tế. Mọi người tôn trọng Bạn. Mọi người luôn vỗ về Bạn mỗi khi Bạn gặp đau khổ hay thất bại. Ai ai cũng xem Bạn như thần tượng (IDOL), KOL (Key Opinion Leader). Bạn luôn đúng. Công việc luôn thuận lợi, …
Không, đó không phải thế giới thực, nếu Bạn đang ở đấy, đó là thế giới ảo. Ảo giác, tự phóng đại, tự sướng, nghiện ngập, thần kinh.
Thế giới thực chính là nơi có ổ gà, ổ trâu, ổ voi, các loại ổ, … Có những thứ hay ho, hấp dẫn trộn lẫn với những đống phân. Vừa thơm lại vừa hôi. Vừa bầy nhầy, nhớp nhúa mà vẫn có cái thanh tao. Đen và trắng. Xấu và đẹp. Bạn lọt thõm trong đống bầy hầy, hỗn tạp đó. Bạn trở thành một người thích nghi với môi trường hoặc Bạn tìm một môi trường có những thứ mà Bạn cho là quan trọng. Hòa nhập, hòa tan hay dẫn dắt?
Bạn muốn rất nhiều thứ, tại sao Bạn không thể có?
Chung quy tại Bạn chưa giỏi, Bạn chưa rõ ràng con đường của mình, Bạn chưa hiểu các stake holder đang muốn gì, Bạn cứ mãi đi tìm những điều thần kỳ. Trong khi, những cái thực tế nhất lại ở những người xung quanh gần gũi. Hãy cam kết cống hiến cho những ai gần gũi với Bạn nhất, hãy góp phần tạo nên môi trường đáng sống từ chính Bạn.
(Hết dẫn). Vào đề chính.
Vào thập niên 60, nhà thần kinh học Paul Mc Lean đã đưa ra lý thuyết mô hình não 3 trong 1 đã tạo cảm hứng cho nhiều thập kỷ sau đó. Cơ chế não bộ phát triển gồm 3 lớp. Sơ khai nhất nằm trong cùng là lớp não bò sát giúp bản thân Bạn có những bản năng sinh tồn- phản xạ vô điều kiện. Kế đến là lớp não thú, nơi mà cảm xúc của Bạn được sinh sôi nảy nở. Phần ngoài cùng phát triển thành não người, nhờ học tập mà con người có lý trí và phân biệt được đúng sai.
– Mỗi người có vùng an toàn vật lý 1 đến 1,5m bao xung quanh bản thân, kế đến là vùng hiểu biết, bên ngoài cùng là vùng sợ hãi.
– Não bò sát kiểm soát vùng sợ hãi giúp cho Bạn tự bảo vệ, không bị ăn hiếp, bị đau đớn, các loại tác nhân bên ngoài, … Phần não này giúp Bạn sinh tồn và an toàn (phần này tương ứng với hai tầng dưới cùng của thang đo nhu cầu Maslow). Bản năng trỗi dậy là đây. Mưu sinh cũng chính là đây. Đụng đến lợi ích cá nhân chính là đây.
– Não thú kiểm soát cảm xúc, khiến Bạn ghanh- ghét- tức- giận- hờn- dỗi- buồn- vui- yêu, tích cực- tiêu cực … Phần não này luôn đối chiếu với quá khứ để liên kết nhân- quả và đánh giá tình huống hiện tại. Bạn trở nên đa sầu, đa cảm nhưng lại rất tốt đối với việc xây dựng cộng đồng. Nhờ phần não này mà con người trở nên cởi mở và giao lưu được với mọi người xung quanh. Bạn không tin hãy nhìn bọn trẻ con, cho chúng chơi với nhau trong vài phút, chúng trở thành bạn bè ngay. Bản chất con người là tốt, cho nên hãy làm sao để mọi người trở về với cốt lõi.
– Não người tràn đầy lý trí, lý luận, tưởng tượng, ngôn ngữ, tư duy trừu tượng. Phân biệt đâu là sự tử tế, liêm chính- chính trực, công bằng- văn minh, khai sáng- sáng tạo, … Nhờ phần não này mà con người không ngừng học tập trở nên hoàn thiện để vùng an toàn được mở rộng, thu hẹp vùng sợ hãi, hiểu biết thế giới và thể hiện chính bản thân trước thế giới (tầng cao nhất của thang đo Maslow chính là đây). Tự khẳng định chính mình. Con người càng giỏi càng kiểm soát được thế giới xung quanh.
(Bài giải). Nguyên bài chỉ cần đọc phần này.
Bạn thấy bài giải nằm ở đâu chưa? Hãy giỏi, hãy tự học cách KIỂM SOÁT CẢM XÚC, con đường ngắn nhất để một con người hoàn thiện chính mình là học và tự học (self- learn). Trong bộ 30 kỹ năng mềm cho người đi làm thì kỹ năng này đứng đầu tiên. Chúng ta cùng nhau học 6 bước vô cùng dễ sau đây để tự kiểm soát chính mình:
#B1. Đầu tiên não thú sẽ tiếp nhận và phân thành hai luồng thông tin:
– Tiêu cực: não bò sát sẽ tiếp tục xử lý và hình thành các cảm xúc và hành động tiêu cực (ghét, giận, buồn hoặc bỏ chạy, duy trì nòi giống, quánh lại- đục lại- chửi bới các thể loại, …)
– Tích cực: não người xử lý và hình thành các cảm xúc và hành động tích cực (vui, hưng phấn, yêu, khen ngợi, cổ vũ, …)
#B2. Kế đến hãy nhanh chóng sử dụng phần não người của mình để xử lý tình huống, đừng chờ cho phần con của mình trở nên nhạy cảm, nó sẽ đốt cháy các mối quan hệ xung quanh và cả chính Bạn.
– Đặt câu hỏi với bản thân “Tại sao mình lại …. như thế này?”, “Mình xử lý tình huống như vậy để làm gì?”, “Mình được lợi hay hại với cách xử lý như vậy?”, “Nguồn cơn này có phải do mình tự tạo ra?”, …
– Đặt bản thân mình vào người đối diện “Nếu mình là họ, mình sẽ cảm nhận thế nào?”. Những gì mình không muốn người khác làm với mình thì mình đừng làm thế với họ.
– Điều chỉnh hành vi của bản thân cho phù hợp với người đối diện. Có 3 loại hành vi cơ bản. Hành vi cha mẹ (ra lệnh, áp đặt, kẻ cả). Hành vi con cái (vòi vĩnh, xin xỏ, adua, xu nịnh). Hành vi trưởng thành (công bằng, văn minh, dân chủ). Tìm mọi cách đưa đôi bên trở về cùng một hệ quy chiếu là Người trưởng thành, hạ giọng, lắng nghe, tôn trọng, chia sẻ, …
– Chỉ tập trung vào sự vụ, không tập trung vào con người (Mắng hành động của nhân viên- không mắng nhân viên, nhắc nhở cách làm của chồng- không nói xấu chồng, …).
– Xử lý tình huống ngay và luôn: ngưng thở 10-30 giây (andrenalin gây ung thư sẽ giảm), uống một ly nước lọc (andrenalin bị loãng ra, trạng thái sẽ bình tĩnh lại). Hít sâu, thở dài điều tiết lại tâm trạng. Bỏ đi khỏi nguồn tạo nên cảm xúc. Thương lượng với người đối diện rằng để dịp khác tiếp tục, hiện tớ đang mất kiểm soát. Nhất quyết không có hành động kế tiếp cho đến khi bình tâm lại (mà thôi ghi chi nhiều, hỏi thánh google đi nha).
#B3. Sau nữa, xây dựng những thói quen tốt giúp cơ thể sản sinh ra các hormone vui vẻ- hạnh phúc- yêu thương để trở thành người luôn tích cực. Mỗi ngày Bạn bước ra khỏi nhà với tâm trạng thoải mái, vui vẻ, hạnh phúc, Bạn sẽ trở nên hấp dẫn mọi người xung quanh. Bạn sẽ thấy mọi vấn đề ập đến một cách bình thản, vui vẻ đón nhận và vui vẻ cho đi.
#B4. Ứng dụng dinh dưỡng: ăn những món có Vitamin B6 giảm stress ổn định thần kinh (các loại thịt, cải xanh, mâm xôi, gạo nguyên cám, gạo lức, chuối, hạt hướng dương, …). Đảm bảo 1% canxi máu giúp dẫn truyền thần kinh tốt hơn bằng cách cung cấp canxi đầy đủ thông qua việc uống sữa, ăn thịt, các loại hạt (mè, óc chó, …). Cung cấp thêm các chất chống oxy hóa như vitamin A (cà rốt), C (cam, chanh), E (hạnh nhân, rau bina), …
#B5. Ngủ đầy đủ, không được thức khuya. Người lớn trên 18 tuổi cần ngủ 7-8 tiếng/ ngày.
#B6. Xây dựng niềm tin vào chính mình, vào những người xung quanh. Không ngừng giỏi lên mỗi ngày, để làm chủ chuyên môn, nghề nghiệp của Bạn và có thể phát triển lên một tầm cao mới. Nguyên ở đây chờ Bạn cùng phát triển nè ^^.
#B7. Ghi cho đẹp, cho có tụ ^^
🍀 Chốt lại bài này. Con người luôn tồn tại hỷ- nộ- ái- ố, tham- sân- si. Quan trọng là cuối cùng Bạn rút ra được bài học gì, Bạn sẽ tiếp tục phấn đấu- trưởng thành ra sao? Bạn muốn trở thành con người như thế nào? Đó mới là kết quả mà Bạn cần phấn đấu. Mọi trải nghiệm trên đường đời đều có ý nghĩa cả, hãy tận hưởng từng khoảnh khắc.
🌻 Chào ngày mới, KIỂM SOÁT CẢM XÚC
P/s: bài tổng hợp nhiều nguồn, viết theo cảm nhận chủ quan của tác giả, mong Bạn đọc lượng thứ. Chân thành cảm ơn.
Theo Đỗ Hoàng Công Nguyên (đăng trên Group Quản trị & Khởi nghiệp)
